Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΑΙ ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ

 

 Το απολυτίκιον του Αγίου Κοσμά.
Ψάλλει ο πατήρ Μάξιμος Βαρβαρής συνοδεία ισοκρατήματος

---

 

Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΑΙ ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ

  

Υπάρχουν στη ζωή των εθνών και των λαών μερικά φωτεινά ορόσημα που έντονα σημαδεύουν την ιστορική τους πορεία. Συνήθως τέτοια ορόσημα, είναι σπάνια, αναφαίνονται πού και πού, αλλά η επίδρασή τους είναι τόσο μεγάλη, που ξεπερνάει τα στενά πλαίσια του χρόνου και του χώρου, γίνεται διαχρονική και υπερόρια.
Οι λαοί, που έχουν το προνόμιο να διαθέτουν στην ιστορία τους είτε φυσιογνωμίες, είτε συμβάντα που μπορούν να παίξουν το ρόλο τέτοιων οροσήμων, λογίζονται ευτυχείς και τρισόλβιοι, γιατί μπορούν με αυτά να προσδιορίζουν την πορεία τους μέσα στην ιστορική κονίστρα, να διδάσκονται και να πορεύονται σωστά, μακρυά από παρεκλίσεις και επικίνδυνες λοξοδρομήσεις, που κοστίζουν ακριβά και πληρώνονται αδυσώπητα.

Ένας τέτοιος λαός είμαστε και εμείς οι Έλληνες, που κατοικούμε τούτη την όμορφη και χιλιοτραγουδισμένη γωνιά της γης. Στο στερέωμά μας το εθνικό λάμπουν, κατά καιρούς, αστέρια πολύφωτα και λαμπρά, που άλλο περισσότερο και άλλο λιγώτερο καταυγάζουν τον ορίζοντα του Γενους μας και οριοθετούν την πορεία του.
Χάρις σ’ αυτά ο λαός μας βάδισε μέχρι τώρα μέσα από αγκάθια και τριβόλους, πέρασε συμπληγάδες, αντιμετώπισε παγίδες και χάη, απέφυγε κρημνούς και διασώθηκε αλώβητος. Το φως που τα πνευματικά αυτά ορόσημα διέχυναν στο διάβα του ήταν πολύτιμο, για την υπέρβαση των σκοπέλων και για την αποφυγή των παγίδων.

Οι Έλληνες μπορεί να μην είμαστε λαός πλούσιος σε παραγωγικά αγαθά, ούτε απόλυτα αυτάρκεις στην οικονομία μας.
Είμαστε ωστόσο ιδιαίτερα ευνοημένοι από τη Θεία Πρόνοια στον πνευματικό μας τομέα, γιατί η παράδοσή μας, αυτή η ζωντανή έκφραση της ζωής μας, είναι έντονα διαποτισμένη από την παρουσία υπέροχων μορφών, κυριολεκτικά θείων και εμπνευσμένων, που φανερώθηκαν στον τόπο σε χρόνια δύσκολα, και με το φως που ξεπήδησε από την ψυχή τους, σκόρπισαν στη γη μας τη δύναμη της αγάπης και την κληρονομιά της ορθοφροσύνης.
Έτσι οι μορφές αυτές, στέκονται επί αιώνες τώρα σωστοί οδοδείκτες πάνω στα βάθρα, όπου τις ετοποθέτησε η συνείδηση του Γένους μας και εξακολουθούν να διδάσκουν και να παρακινούν κι’ εμάς σήμερα στο δικό μας αγώνα.

Μια τέτοια μορφή, σχεδόν ανεπανάληπτη και κορυφαία, υπήρξε ο νεοϊερομάρτυς και εθναπόστολος Κοσμάς ο Αιτωλός, που έζησε στα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς, πριν από 220 περίπου χρόνια (1714-1779).
Ταπεινός καλόγερος στην εξωτερική του εμφάνιση ο Πατρο-Κοσμάς, φλογερός όμως στην ψυχή και αδούλωτος στο φρόνημα, ξεπετάχθηκε μέσα από τα σπλάγχνα του λαού μας στην κατάλληλη στιγμή, με γονιμοποιημένη τη σκέψη από το ασκητικό ιδεώδες της Ορθοδοξίας μας.

Τα πρώτα γράμματα εδιδάχθει από τον ιεροδιάκονον Ανανίαν, τον καλούμενον Δερβισάνον. Κατόπιν φοίτησε στην φημισμένη παλαιά Σχολή του Αγίου Όρους, Αθωνιάδα· εμαθήτευσε κοντά σε μεγάλους και ονομαστούς διδασκάλους (Ευγένιον Βούλγαρη, Ν. Τζαρτζούλη) και ολοκλήρωσε τη μόρφωσή του στο ασκητικό του κελλί, στην Ιερά Μονή Φιλοθέου, όπου μπορεί κανείς να λάβει τη βαθύτερη και πιο ολοκληρωμένη, όχι μόνο θεία αλλά και κατά κόσμον παιδεία.
Με αλύγιστη δύναμη ψυχής, με αγάπη στον Χριστό και στην Ελλάδα και με τέσσερις κατά σειράν περιοδείες, έσπειρε αυτός ο φτωχός και καταφρονεμένος Άγιος της Πίστεώς μας, το σπόρο της Λευτεριάς τόσο της πνευματικής, από τα νύχια της αμαρτίας, όσο και της εθνικής, από το πέλμα του τυράννου, μέσα στις καρδιές των ραγιάδων.

Στ’ αλήθεια· δεν υπάρχει στο στερέωμα εκείνης της εποχής άλλο πνευματικό αστέρι με τέτοια λάμψη και τέτοια προσφορά στο λαο μας, από τον Πατρο-Κοσμά. Ο βιογράφος του Φάνης Μιχαλόπουλος γράφει: "Η φλογερή και καυτερή γλώσσα του Κοσμά, ενώ συγκινούσε και συγκλόνιζε τα πλήθη, απεναντίας στούς πλουσίους και τούς άρχοντες που κατέκρινε, δεν άρεσε".
Αμφισβητήσεις σηκώθηκαν. Άρχισαν ν’ αντιδρούν και να βλέπουν τον ιεροκήρυκα, σαν αντίπαλο κι’ εχθρό τους.
Τι δε εκήρυττε γενικώς ο Κοσμάς;
Μιλώντας την απλή γλώσσα του λαού, που χειριζόταν θαυμάσια, συμβούλευε την αγάπη, την ομόνοια, την αφιλοκέρδεια, την παύση της κερδοσκοπίας των εμπόρων και των πλουσίων και προ πάντων στηλίτευε τούς εξισλαμισμούς. Μοίραζε ελεημοσύνες, ίδρυε εκκλησίες και κυρίως φρόντιζε τον κόσμο πούβλεπε πεσμένο θρησκευτικώς και ηθικώς.
"Τούς αγρίους ημέρευε, τούς ληστάς κατεπράϋνε, τούς ανελεήμονας έδειχνε ελεήμονας, τούς ανευλαβείς ευλαβείς, τούς αμαθείς εμαθήτευε".

Αλλ’ ας αφήσουμε τον άγιο μόνο του, να μας εκθέσει τούς σκοπούς του:
"Η πατρίδα μου η ψεύτικη, η γήϊνη και μάταιη, είναι από του Αγίου Άρτης και από την επαρχίαν Απόκουρο. Ο πατέρας μου, η μητέρα μου, ευσεβείς Ορθόδοξοι χριστιανοί. Είμαι, λοιπόν, κι’ εγώ αδελφοί μου, άνθρωπος αμαρτωλός, χειρότερος απ’ όλους. Είμαι όμως δούλος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, του Εσταυρωμένου, και όχι πως εγώ είμαι άξιος να είμαι δούλος του Χριστού, αλλ’ ο Χριστός που με καταδέχεται δια την ευσπλαχνίαν Του. Τον Χριστό μας, λοιπόν, αδελφοί μου πιστεύω, δοξάζω και προσκυνώ. Τον Χριστόν μας παρακαλώ να με καθαρίση, από κάθε αμαρτίαν ψυχικήν και σωματικήν. Τον Χριστό παρακαλώ να με δυναμώση να νικήσω τούς τρεις εχθρούς: τον κόσμον, την σάρκα και τον πειρασμόν. Τον Χριστόν μου παρακαλώ να με αξιώση να χύσω και εγώ το αίμα μου, δια την αγάπην Του.

Ανίσως, αδελφοί μου, ήτο δυνατόν ν’ ανέβω εις τον ουρανόν, να φωνάξω μίαν φωνήν μεγάλη, να κηρύξω σ’ όλον τον κόσμον πως μόνον ο Χριστός μας είναι Υιός και Λογος του Θεού και Θεός αληθινός και ζωη των πάντων, ήθελα το κάμει. Και επειδή δεν δύναμαι να πράξω εκείνο το μέγα, κάμω τούτο το μικρόν και περιπατώ από τόπον εις τόπον και διδάσκω τούς αδελφούς μου κατά δύναμιν, όχι ως διδάσκαλος, αλλ’ ως αδελφός. Διδάσκαλος μόνον ο Χριστός μας είναι".

Τα θεμέλια από την οικία του Αγίου Κοσμά στο Μέγα Δένδρο

Και μόνον η ανάγνωση των γραμμών αυτών, δύναται να δείξη την υψηλή διάθεση του Κοσμά και τη ρωμαλέα διατύπωση των ιδεών του. Ίσως να μη κυριολεκτεί. Ίσως να μη βρίσκει τις κατάλληλες λέξεις.
Οποίος χείμαρρος μέσα στις φράσεις! Οποία ταπείνωση, αλλά κι’ έξαρση μέσα στις ιδέες! Μέχρι τότε, κανένας Ρωμηός δεν είχε μιλήσει μια τέτοια γλώσσα απλή και βαθειά στούς σκλαβωμένους. Κανείς δεν τούς είχε συγκινήσει περισσότερο. Κανείς δεν δίδαξε το Ευαγγέλιο πιο απλά και ζωηρά.
Οι “Διδαχές” του μας δείχνουν, πως δεν υπήρξε μονάχα ένας υπέροχος ερμηνευτής του Ευαγγελίου, μα κι’ ένας από τούς μεγαλύτερους εκκλησιαστικούς μας ρήτορες, ένας εμπνευσμένος και παμφεγγής αστήρ, ένας γλυκύφθογγος και υψιπετής ποιητής.
"Το ύφος του δυνατό, οι ιδέες απλές κι’ υψηλές κι’ η στάση του ταπεινή, σεμνή κι’ υπέροχη. Η εντύπωση που προκαλούσε η γλώσσα του, ήταν καταπληκτική. Κατακτούσε και γοήτευε" (Φάνη Μιχαλόπουλου. Κοσμάς ο Αιτωλός).

Χειρόγραφος επιστολή του Αγίου Κοσμά

Αυτόν τον μεγάλο εθνεγέρτη ο λαός μας, τώρα άρχισε να γνωρίζει. Και οι πνευματικοί του ηγέτες, μόλις τώρα άρχισαν να καταπιάνονται με αυτόν, αναλύοντας τις περίφημες "Διδαχές" του, τις προφητείες του, τα θαύματά του και την πίστη του στην ανάσταση του Γενους μας.
Σπάνια, ανθρώπινη προσωπικότητα συγκέντρωσε στον εαυτό της τόσα χαρίσματα, και τόσες ιδιότητες, όσες ο άγιος Κοσμάς.
Φύση πλούσια, προικισμένη από τον Θεό με οξυδέρκεια και ευφυΐα, ο Διδαχος αυτός του Γένους, προσθέτοντας στα φυσικά του χαρίσματα, τα επίκτητα, που με κόπο και αγώνες κατώρθωσε να αποκτήσει, έδωσε τον εαυτόν του ολόκληρο στην υπηρεσία του Θεού και στη διακονία του ανθρώπου.
Από τις "Διδαχές" του αποδεικνύεται βαθύς γνώστης των ανθρωπίνων προβλημάτων της εποχής του, ψυχολόγος άριστος και δεξιός οδηγός ψυχών. Ξέρει σε ποιούς απευθύνεται, γι’ αυτό και κάθε φορά ο λόγος του παραλλάσει. Όντως ο Πατροκοσμάς αναδεικνύεται κληρικός με γνήσιο εκκλησιαστικό φρόνημα.

Μιλώντας για τον Πατρο-Κοσμά, δεν μπορούμε να μην υπογραμμίσουμε το προφητικό του χάρισμα. 
Είπε πολλές προφητείες και με συμβολικό τρόπο εκφράσθηκε για πρόσωπα και καταστάσεις της εποχής του, καθώς και για το μέλλον της φυλής μας.
Είναι άξιες μεγάλης προσοχής οι προφητείες αυτές, γιατί αποδεικνύουν όντως θεοφόρο και θεόπνευστο τον άνδρα αυτόν, πολλές δε απ’ αυτές εκπληρώθηκαν στο ακέραιο, ενώ άλλες ακόμη αναμένουν τον κατάλληλο καιρό για να εκπληρωθούν.

Τέλος, ο Πατροκοσμάς υπήρξε και θαυματουργός.
Συχνά τα λόγια του ακολουθούσαν θαυμαστά γεγονότα, που έκαμναν τούς ακροατές του, να κυριεύονται από θάμβος και έκπληξη, εμπρός στη δύναμη του απλοϊκού εκείνου ανθρώπου, που είχε σύμμαχο τον Θεό. Έχοντας την χάριν του Αγίου Πνεύματος, εθεράπευσε παραλύτους, κωφούς, δαιμονιζομένους και ετέλεσε την ανάβλυσιν υδάτων, σε ξηρά και άνυδρα μέρη. Αναφέρομεν ενδεικτικά:
Εις την νήσον της Κεφαλληνίας, υπήρχε ένας πτωχός ράπτης, ο οποίος είχε παράλυτο, πολλά χρόνια, το δεξί του χέρι. Εζήτησε την βοήθεια του Αγίου κι εκείνος τον εσυμβούλευσε να έλθη εις την διδαχήν του. Υπήκουσεν ο άνθρωπος και ο πολυέλεος Θεός τον ευσπλαχνίστηκε και του δώρησε την υγείαν του, την επομένη κιόλας ημέρα.
Άλλος παράλυτος, ακούοντας το παράδοξο συμβάν, εζήτησε να τον οδηγήσουν με το κρεββάτι του μπροστά στον Πατροκοσμά. Ήκουσε την διδαχήν και ολίγες ημέρες μετά εθεραπεύθη.
Ακόμα και μετά τον θάνατόν του, συνεχίστηκαν τα θαύματα του Αγίου.
Κατά τη διάρκεια της εκταφής του, μία δαιμονισμένη γυναίκα εθεραπεύθη εντελώς αντικρύζοντας το σκήνωμα του Αγίου Κοσμά.

Ο Πατρο-Κοσμάς πολυεδρικός και ταλαντούχος, όσον ελάχιστοι, είναι δύσκολο να περιγραφεί.
Οι πινελιές που εδώσαμε για τον χαρακτήρα του, μια σκιαγραφία του απλή μας προσφέρουν, από την οποία όμως αναφαίνεται έστω και αδρά, η πολυτάλαντη, η ασύγκριτη, η γενναία και η θαυμαστή προσωπικότητά του, αληθινό δώρο του Θεού στο λαό του. Τι να πρωτοθίξει κανείς από τις "Διδαχές" του.
Εκείνο που θα διαπιστώσει κανείς διαβάζοντας αυτές τις “Διδαχές” είναι ότι, δύο ήσαν οι κεντρικοί άξονες, γύρω από τούς οποίους ο Άγιός μας έπλεξε το υφάδι του λόγου του: "Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ".
Αρχίζοντας από τον Χριστό δηλαδή από την Ορθόδοξο Πίστη μας, προσπαθούσε να καλλιεργήσει στις ψυχές των ακροατών του την θρησκευτικότητα. Στην θρησκευτική ανύψωση του Γένους, έβλεπε την ηθικήν του αναγέννηση.
Ο κόσμος ήταν κατατρομαγμένος από την θηριωδία του Τούρκου, που δεν αναγνώριζε δικαιώματα στούς ραγιάδες. Αγραμματοσύνη βασίλευε παντού.
Ο ιερός κλήρος ήταν κατά το πλείστον αγράμματος και σπάνιο πράγμα ήταν η ύπαρξη ιερέως.
Αποτέλεσμα αυτής της καταπτώσεως, ήταν το θλιβερό φαινόμενο των εξισλαμισμών: Δηλαδή της αποστασίας από την ορθόδοξη πίστη.
Άτομα και ολόκληρα χωριά πολλές φορές προσέρχονται στον Μουσουλμανισμό, για να γλυτώσουν από την αφόρητη καταπίεση της τουρκικής ασυδοσίας.
Αυτό το ανέμενε ο Πατροκοσμάς, γι’ αυτό βλέποντας τούς μαζικούς εξισλαμισμούς, και άλλα πολλά, πήρε την απόφαση να αφήσει το μοναστήρι του στο Άγιο Όρος και να έρθη στον κόσμο, καλώντας τον σε επιστροφή προς τον Χριστό.

Απ’ ότι μας λέγει ο ίδιος, στο Άγιο Όρος κάθησε δέκα επτά (17) χρόνους και έκλαιε για τις αμαρτίες του και τις αμαρτίες των συνανθρώπων του. Επίσης λέει, ότι μελετώντας το άγιον και ιερόν Ευαγγέλιον βρήκε μέσα πολλά και διάφορα νοήματα, τα οποία είναι όλα μαργαριτάρια, διαμάντια, θησαυρός, πλούτος, χαρά, ευφροσύνη, ζωήη ουράνιος.
Είναι χαρακτηριστική η απάντηση που έδωσε όταν τον ρώτησαν, γιατί άφησε το Άγιον Όρος και γυρίζει στον κόσμο:
"Επειδή το Γενος μας έπεσεν εις την αμάθειαν, είπα· Ας χάσει ο Χριστός εμένα, ένα πρόβατο, κι’ ας κερδίσει τα άλλα. Ίσως η ευσπλαχνία του Θεού και η ευχή η δική σας, σώση κι’ εμένα".
Για να πης τέτοια λόγια χρειάζεται πλούτος, ωκεανός αγάπης για τον άλλο, ώστε να φτάσεις στο σημείο να παραβλέπεις το δικό σου συμφέρον, χάριν του συμφέροντος του άλλου.
Αρχίζει τις περιοδείες του με μια τιτάνια προσπάθεια να αναχαιτήσει το κύμα των εξισλαμισμών, φέρνοντας τον Χριστό κοντά στούς ανθρώπους. Και το πετυχαίνει. Ανάβει πυρκαϊές και καίει την αδιαφορία γύρω από τα πνευματικά.

Ο δεύτερος βαθμός του κηρύγματός του, είναι εθνικός.
Μετά την ηθική αναγέννηση και ταυτόχρονα μ’ αυτήν καλλιεργεί τον Εθνισμό, τα Γράμματα, την Παιδεία. Είναι ακαταπόνητος και ακατάβλητος. Όπου σταθεί ανοίγει σχολεία. Σε 247 ανέρχονται τα σχολεία που ίδρυσε και μέσα σ’ αυτά εδιδάσκοντο τα ελληνόπουλα ανάγνωση και γραφή. Άλλα 1100 κατώτερα, άρχισαν να λειτουργούν.
Τοσο ήταν το ενδιαφέρον του για τα σχολεία, όπου χαρακτηριστικά έλεγε:
"Καλύτερα αδελφέ μου, να έχεις ελληνικό σχολείο στην χώρα σου, παρά να έχεις βρύσες και ποτάμια, διότι οι βρύσες ποτίζουν το σώμα, τα δε σχολεία ποτίζουν την ψυχή. Και ωσάν μάθεις το παιδί σου γράμματα, τότε λέγεται άνθρωπος· το σχολείο ανοίγει τας Εκκλησίας, όλα τα παιδιά να μανθάνουν ολίγα έστω, αλλά γερά γράμματα, ποτισμένα με το πνεύμα της Χριστιανικής θρησκείας, που περικλείει μέσα της όλα τα αναγεννητικά στοιχεία".

Επίσης, λαχταρούσε να γνωρίσουν οι σκλαβωμένοι αδελφοί του, τούς θησαυρούς της Ορθοδοξίας και να μορφωθούν χριστιανικά. Γι’ αυτό τόνιζε·
"Από το σχολείο μανθάνομεν τι είναι Θεός, τι είναι Αγία Τριάς, τι είναι άγγελοι, δαίμονες, παράδεισος, κόλασις, αρετή, κακία· τι είναι ψυχή, σώμα. Ανοίγουν τα όμματα των ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών να μανθάνουν τα Μυστήρια. Διότι χωρίς το σχολείο περιπατούμεν εις το σκότος".
Εκτός από τη μόρφωση των παιδιών, ο Άγιος Κοσμάς φρόντισε και για το βάπτισμα όλων των παιδιών.
Έδινε σ’ αυτό πάρα πολλή σημασία, διότι γνώριζε καλώς ότι το βάπτισμα και μάλιστα το ορθόν βάπτισμα είναι απαραίτητη προϋπόθεση δια την σωτηρία μας. Αφού ὀπως λέγει και ο Άγιος Ιωάννης Σαβαϊτης:"Άνευ βαπτίσματος ουκ έστι της αγαθής ελπίδος επιτυχείν (=σωθήναι) καν πάντων των ευσεβών ευσεβέστερος τις γέγοναι".
Χάρις στις προσπάθειές του λοιπόν εσκόρπισε στη χώρα μας πάνω από 4.000 κολυμβήθρες, βαπτίζοντας δεκάδες παιδιά και προτρέποντας τούς γονείς να μην αμελούν να βαπτίζουν τα παιδιά τους· "Καλύτερα, αδελφέ μου, να θανατώσεις εκατό ανθρώπους, παρά να αφήσεις ένα παιδί αβάπτιστον να αποθάνη. Γιατί αβάπτιστος και ανεξομολόγητος άνθρωπος είναι αδύνατο να σωθεί".
Βλέποντας δε την αμάθεια και αδιαφορία των κληρικών όχι μόνον δια το βάπτισμα, αλλά και δια τον τύπον του βαπτίσματος που έχει ορίσει η Εκκλησία μας ( βάπτισμα και βύθισμα μέσα εις το νερό με τρεις καταδύσεις και τρεις αναδύσεις) έλεγε επίμονα και αυστηρά εις τούς ιερείς·
"Να βαπτίζετε η αγιωσύνη σας σύμφωνα με την γνώμη και τον σκοπόν της Αγίας ημών Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Να τα βουτάτε (τα παιδιά) μέσα εις την κολυμβήθραν· να έχετε μέσα πολύ νερό και να κάμνετε τρεις αναδύσεις και τρεις καταδύσεις λέγοντας τα ονόματα της Αγίας Τριάδος".

Για την γυναίκα Ελληνίδα που τόσο τον απασχόλησε επειδή τότε ήταν στην απόλυτη εξουσία του κυρίαρχου άνδρα της, και προορισμός της ήταν να δουλεύει σαν σκλάβα του, η δε θέσις της ήταν πραγματικά οικτρά η εθεωρείτο κατώτερο πλάσμα, αφήνει ο Άγιος Κοσμάς να πέφτουν από το στόμα του πραγματικά μαργαριτάρια από τον αστείρευτο θησαυρό του Ευαγγελίου: "Πρέπει, ω άνδρα, να μη μεταχειρίζεσαι την γυναίκα σου σαν σκλάβα, γιατί πλάσμα του Θεού είναι κι’ εκείνη. Έχετε μίαν πίστη, ένα βάπτισμα και γι’ αυτήν σταυρώθηκε ο Χριστός, όπως και για σένα. Δεν την έχει ο Θεός κατώτερή σου. Δεν την έπλασε ούτε από την κεφαλή σου δια να είναι ανώτερή σου, ούτε από τα πόδια σου δια να είναι κατώτερή σου, αλλά απ’ την πλευράν σου. Και μάλιστα από την αριστερή πλευρά, που είναι η καρδιά σου, για να σε διδάξει ότι πρέπει να την αγαπάς και όχι να την περιφρονείς". 

Στις “Διδαχές” του αποκαλύπτεται ο πατριωτισμός του, η φλογερή αγάπη του για την Ελευθερία, ο ασίγαστος πόθος του για την εθνική αποκατάσταση.
Γι’ αυτόν δύο πράγματα ήταν τα πιο πολύτιμα και χρήσιμα, που χωρίς αυτά ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει. Και τα δύο αυτά ήταν η ΨΥΧΗ και ο ΧΡΙΣΤΟΣ.
Ας τον ακούσουμε να διδάσκει:
"Τούτο σας λέγω και σας παραγγέλω, καν ο ουρανός να κατέβει κάτω, καν η γη να ανέβει επάνω, και όλος ο κόσμος να χαλάση, σήμερον αύριον, να μη σας μέλλει τι έχει να κάμη ο Θεός. Το κορμί σας, ας το καύσουν, ας το τηγανίσουν, τα πράγματά σας, ας τα πάρουν, μη σας μέλλη. Δώσατέ τα δεν είναι ιδικά σας. Ψυχή και Χριστός σας χρειάζονται. Αυτά τα δύο όλος ο κόσμος να πέσει δεν ημπορεί να σας τα πάρη εκτός και τα δώσετε με το θέλημά σας. Αυτά τα δύο να τα φυλάττετε να μην τα χάσετε".

Για να καταλάβουμε ότι ο Άγιος Κοσμάς ήτο αληθινός προφήτης αναφέρουμε από τις 122 και πλέον προφητείες του ενδεικτικά ορισμένες:
Στα Τσαραπλανά της Ηπείρου είχε πη: "Τα βάσανα είναι ακόμη πολλά. Θυμηθείτε τα λόγια μου· προσεύχεσθε, ενεργείτε και υπομένετε στερεά. Έως όταν να κλείσει αυτή η πληγή του πλατάνου, το χωριό σας θα ’ναι σκλαβωμένο και δυστυχισμένο".
Να και μια άλλη προφητεία χωρίς σχόλια:
"Θα έρθη καιρός που οι Ρωμιοί θα τρώγονται αναμεταξύ τους. Εγώ συστήνω ομόνοιαν και αγάπην".
Και δύο άλλες πολύ επίκαιρες:"Θάρθη καιρός που δεν θα υπάρχει αυτή η αρμονία που είναι σήμερα μεταξύ λαού και κλήρου", και "Το κακό θάρθη από τούς διαβασμένους".
Για τον Αλή Πασά είχε πη:
"Θα γίνεις μεγάλος άνθρωπος, θα κυριεύσεις όλη την Αρβανιτιά, θα υποτάξεις την Πρέβεζα, την Πράγα, το Σούλι, το Δελβίνο, το Γαρδίκι και αυτό το τάχτι του Κούρτ Πασά. Θα αφήσεις μεγάλο όνομα στην οικουμένη. Και στην Πολη θα πας... με κόκκινα γένεια".
Πράγματι όλα όσα προφήτευσε έγιναν. Στο τέλος στην Πόλη στάλθηκε ματωμένο το κομμένο κεφάλι του.
Είχε προφητεύσει τα αυτοκίνητα:
"Θα βγουν πράγματα από τα σχολεία που ο νους σας δε φαντάζεται. Θα δήτε στον κάμπο αμάξι χωρίς άλογα να τρέχει γρηγορότερα, από τον λαγό".
Είχε προφητεύσει τα τηλέφωνα:
"Θάρθη καιρός που οι άνθρωποι θα ομιλούν από ένα μακρινό μέρος σε άλλο σαν νάναι σε πλαγινά δωμάτια π.χ. από την Πολη στη Ρωσία".
Είχε προφητεύσει τα αεροπλάνα:
"Θα δήτε να πετάνε άνθρωποι στον ουρανό σαν μαυροπούλια και να ρίχνουν φωτιά στον κόσμο. Όσοι θα ζουν τότε θα τρέξουν στα μνήματα και θα φωνάζουν. Εβγάτε σεις οι πεθαμένοι να μπούμε εμείς οι ζωντανοί".
Για τον αρχιαιρεσιάρχη και αντίχριστο δε πάπα τον σφαγέα του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας που είχε το θράσος πρόσφατα  να έλθει εις την Ελλάδα, μας λέγει:
"Ο αντίχριστος ο ένας είναι ο πάπας και ο έτερος είναι αυτός που είναι στο κεφάλι μας. Χωρίς να είπω το όνομά του, το καταλαβαίνετε"· Και συνεχίζει: "Τον Πάπα να καταράσθε, διότι αυτός θα είναι η αιτία". Ποια αιτία; η αιτία των κακών, πολλών κακών εις τον κόσμον.

Θα χρειαζόταν τόμος ολόκληρος και τόννοι χάρτου και μελάνης για να αναπτύξει κανείς το τιτάνειο έργο του Αγίου Κοσμά και την θρυλική προσωπικότητά του. Δίκαια χαρακτηρίστηκε “ο μεγαλύτερος μετά την άλωση Ελληνας και Πατέρας του νεοελληνικού έθνους”.
Εμείς θα τον χαρακτηρίσουμε πρότυπο του νεοελληνικού ήθους, πατέρα της εθνικής μας ενότητας και ενσαρκωτή του αυθεντικού ελληνοχριστιανικού ιδεώδους:
"Είναι ο ηρωϊκώτερος των Αγίων και ο αγιώτερος των Ηρώων".

Προτομή του Αγίου Κοσμά στο Μέγα Δένδρο Αιτωλοακαρνανίας

 

Και κλείνω με λίγα λόγια για το μαρτύριό του.
Όποιος γνωρίζει εκκλησιαστική ιστορία, ηξεύρη καλώς ότι πίσω σχεδόν από πολλά μεγάλα γεγονότα βρίσκονται οι Εβραίοι.
Το παμπόνηρον λοιπόν και μιαρόν αυτό γένος των Θεοκτόνων και αντιχρίστων Εβραίων, εσυκοφάντησε τον Πατρο-Κοσμά εις τον Κούρτ-Πασά κι εζήτησε τον θάνατόν του. Με δόλο πλησίασαν τον Άγιο οι απεσταλμένοι, από το Χότζα, δήμιοι και του έκαναν γνωστή τη διαταγή όπου είχαν.
Ο Πατροκοσμάς εδέχθη μετά χαράς την θανατικήν απόφασιν, γονυκλινής προσευχήθη εις το Θεόν, ηυλόγησε σταυροειδώς τα τέσσερα μέρη του κόσμου και οδηγήθη εις την αγχόνην.
Αφού εξέπνευσε και η αγία του ψυχή επέταξε στα ουράνια, κοντά στον θρόνο του Θεού, οι δήμιοί του εγύμνωσαν το ιερό λείψανο και το έριξαν στον ποταμό με μια μεγάλη πέτρα στον λαιμό. Παρήλθαν τρεις ημέρες, όταν το άγιο λείψανο ευρέθη από έναν ιερέα Μάρκον ονόματι,να πλέη στο νερό όρθιο ωσάν να ήτο ζωντανό.Ο παπά Μάρκος το έφερε στην εκκλησία και στη συνέχεια αφού του απέδωσαν τις πρέπουσες τιμές το έθαψαν κοντά στην εκκλησία στο Καλλικόντασι.

Η Κοίμησις του Αγίου Κοσμά

Ας έχουμε την ευλογία του όλοι μας κι ας είναι αιωνία η Μνήμη του.

Ο Υμνωδός εάν ήθελε να υμνήσει τον Πατροκοσμά με ένα δίστιχο θα τον υμνούσε με τα λόγια που υμνήθη και ο Μέγας Αθανάσιος.

"Κοσμάν και θανόντα ζην λέγω· Οι γαρ δίκαιοι ζώσι και τεθνηκότες· και Κοσμάν επαινών αρετήν επαινέσομαι".

Ας ευχηθούμε όλοι μας στούς χαλεπούς και αποκαλυπτικούς καιρούς, που ζώμεν, να αναδείξει ο Θεός γνησίους ιεραποστόλους με την θερμουργόν πίστιν του Αγίου Κοσμά. Ας ευχηθώμεν ότι αυτοί θα φωτίσουν τον πλανηθέντα λαόν που ζη μέσα στην σήψιν της αμαρτίας και κυλιέται στον βούρκον της αισθησιακής απολαύσεως και ηδονής, μέσα στον κόσμο της αδικίας, της πορνείας, της απάτης, της κλοπής και του ψεύδους.
Ας ευχηθώμεν τέλος, μέσω αυτών να ανανήψωμεν, αφήνοντας τον παλαιόν κόσμον της αμαρτίας και να έλθωμεν στον καινούριο κόσμο της πίστεως, της ελπίδος, της αγάπης, της δικαιοσύνης και να φωτισθώμεν ώστε να έλθωμεν εις επίγνωσιν αληθείας και να γίνωμεν κοινωνοί και κληρονόμοι της βασιλείας των ουρανών.

ΑΜΗΝ-ΓΕΝΟΙΤΟ.

 Μοναχός Μάξιμος ΒαρβαρήςΚαθηγούμενος  Ιεράς Μονής Αγίου Κοσμά Κορινθίας

Εικόνα με στιγμιότητα από την ζωή του Αγίου Κοσμά
Μέγα Δένδρο Αιτωλοακαρνανίας

Από:agioskosmas.gr