Οι περιγραφές που αναφέρονται στη Γένεση είναι συμβολικές ή ισχύουν στην πραγματικότητα;

Γενικά γιά τή διήγηση τῆς δημιουργίας, ὅπως καταγράφεται στό πρῶτο βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης, στή Γένεση, πρέπει νά διευκρινίσουμε τά ἑξῆς: 

1. Τό βιβλίο αὐτό εἶναι, σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, θεόπνευστο, δηλαδή γραμμένο κατ’ ἀποκάλυψη καί μέ τό φωτισμό τοῦ ἁγ. Πνεύματος. Χωρίς νά μποῦμε σέ ἐπιπλέον λεπτομέρειες γιά τό θέμα τῆς θεοπνευστίας, ἀρκεῖ νά ποῦμε ὅτι θεοπνευστία/ἀποκάλυψη καί ψέμα εἶναι διαμετρικά ἀντίθετα. 

2. Ὁ θεόπνευστος συγγραφέας χρησιμοποιεῖ τή γλώσσα του γιά νά μεταφέρει στούς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς του τό περιεχόμενο τῆς ἀποκάλυψης. Αὐτό σημαίνει ὅτι γιά ὑπερβατικές ἀλήθειες  ἀναγκαστικά χρησιμοποιεῖ εἰκόνες καί λέξεις πού προέρχονται ἀπό τήν καθημερινότητά του. Ἔτσι, γιά παράδειγμα, ὁ Θεός παρουσιάζεται στην περίπτωση τῆς δημιουργίας νά «λέει», νά «πλάθει», να «ἐμφυσάει», χωρίς ἀσφαλῶς νά ἔχει χέρια ἤ στόμα. Αὐτοῦ τοῦ εἴδους οἱ ἐκφράσεις ὀνομάζονται «ἀνθρωπομορφικές». Δέν εἶναι κυριολεκτική ἀπόδοση τῶν γεγονότων, οὔτε ὅμως καί φανταστική. Εἶναι περιγραφή τῆς ἀλήθειας μέ τρόπο κατανοητό στόν ἄνθρωπο. Ὅταν, γιά παράδειγμα, ἕνα μικρό παιδί ρωτᾶ πῶς γεννιοῦνται τά παιδιά, θά χρησιμοποιήσουμε παραστάσεις πού ἐκεῖνο ἀντιλαμβάνεται. Θά τοῦ μιλήσουμε γιά φωλίτσα πού ἔχει ἡ μαμά μέσα στήν κοιλιά, γιά αὐγουλάκι πού μεγαλώνει ἐκεῖ κλπ. Τοῦ λέμε ψέματα; ὄχι. Ἡ μαμά πράγματι ἔχει στήν κοιλιά της ἕνα εἶδος φωλιᾶς καί ἕνα αὐγουλάκι… Μόνο πού σήμερα ἡ ἐπιστήμη ὀνομάζει τό πρῶτο μῆτρα καί τό δεύτερο ὡάριο καί ἀσφαλῶς τά πράγματα δέν εἶναι τόσο ἁπλοϊκά. Τό ὅτι ΔΕΝ χρησιμοποιοῦμε ἐπιστημονική γλώσσα εἶναι πού βοηθᾶ τό παιδί νά καταλάβει τί συμβαίνει.

Αὐτό τό ρόλο παίζουν καί οἱ ἀνθρωπομορφικές ἐκφράσεις. Ἡ διήγηση τῆς Γένεσης δέν παρουσιάζει τά γεγονότα μέ τρόπο ἐπιστημονικό ἤ κυριολεκτικό, ἀλλά μέ τρόπο πού νά γίνονται κατανοητά ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους κάθε ἐποχῆς. Κυρίως ἐπιμένει στήν ἀλήθεια: Ὁ Θεός δημιούργησε τόν κόσμο τέλειο, χωρίς κόπο καί χωρίς νά «ἐμπλακεῖ» (μέ τό λόγο του) ἐνῶ στήν περίπτωση τοῦ ἀνθρώπου πρόκειται γιά δημιουργία μέ ἰδιαίτερη φροντίδα καί ἀγάπη. 

Για τις “Ορθόδοξες Απαντήσεις”

Σοφία Χασιώτη, Δρ. Θεολογίας

 

Πηγή: http://orthodoxanswers.gr