Ποιοι
είναι τώρα οι θεολόγοι της Εκκλησίας; Είναι μόνο εκείνοι που έφθασαν
στην θεωρία. Η θεωρία συνίσταται στην φώτισι και στην θέωσι.
Η φώτισις είναι μία κατάστασις αδιάλειπτος, που υπάρχει εν ενεργεία όλο το ημερονύκτιο, ακόμη και κατά τον ύπνο23. Ενώ η θέωσις είναι μία κατάστασις κατά την οποίαν βλέπει κάποιος την δόξαν του Θεού, και η οποία διαρκεί όσο θέλει ο Θεός.
Ένας
φωτισμένος μπορεί να μη φθάση ποτέ σε θέωσι. Ο Θεός, που την χαρίζει,
κρίνει αν είναι απαραίτητο να οδηγήση έναν φωτισμένο σε θέωσι. Και το
ότι δεν οδηγεί κάποιον σε θέωση μπορεί να σημαίνη ότι έτσι χωρίς αυτήν
δηλαδή, θα είναι καλύτερα για την ψυχή του, διότι σε εναντία περίπτωσι η
θέωσις μπορούσε να τον έβλαπτε, π.χ. να τον οδηγούσε σε υπερηφάνεια.
Δηλαδή
ο Θεός οδηγεί κάποιον σε θέωσι, όταν δεν κινδυνεύη πνευματικά και όταν
του είναι απαραίτητο είτε για να τον στηρίξη είτε για να τον δυναμώση
είτε για να τον προετοιμάση για κάποια αποστολή.
Έτσι
η εμπειρία της θεώσεως δεν είναι αυτόματη. Δεν μπορεί δηλαδή ένας
φωτισμένος να την αποκτήση. Ένας φωτισμένος μάλλον αποφεύγει να την
ζητήση από τον Θεό. Όταν όμως την έχει ανάγκη, ο Θεός συγκαταβαίνει και
την δίνει, του δείχνει δηλαδή την δόξα Του, το άκτιστο Φως Του.
Π.χ.
ένας ασκητής ζη στην έρημο, σε απομόνωσι από τους ανθρώπους και με
πολλές στερήσεις· και τούτο για την αγάπη του Θεού. Τότε, εφ’ όσον έχη
καθαρθή, έρχεται το Πνεύμα το Άγιο και τον παρηγορεί και του χαρίζει
εμπειρίες θεώσεως.
Ένας
αληθινός ασκητής δεν είναι ποτέ μόνος του, αλλά τουλάχιστον έχει μέσα
στην καρδιά του το Πνεύμα το Άγιο, που προσεύχεται αδιαλείπτως μέσα του
και του κάνει παρέα στην φαινομενική μοναξιά του. Αυτή είναι η
κατάστασις φωτισμού.
Όταν
όμως το ίδιο το Άγιο Πνεύμα κρίνη ότι πρέπει, τότε του χαρίζει κατά
διαστήματα και την εμπειρία της θεώσεως, όταν χρειάζεται και εφ’ όσον
είναι για το καλό του, π.χ. για να τον δυναμώση μετά από μία δαιμονική
επίθεσι. Αυτά φαίνονται καθαρά στους βίους των αγίων.
Σ’
αυτά λοιπόν τα δύο στάδια θεωρίας, στον φωτισμό και στην θέωσι, η
γνώσις του Θεού είναι καθαρά εμπειρική. Δεν είναι γνώσις μεταφυσική,
δηλαδή αποτέλεσμα φιλοσοφικού στοχασμού.
______________________
Σημειώσεις
23. Βλ. Άσμα Ασμάτων, 5, 2: «Εγώ καθεύδω και η καρδία μου αγρυπνεί...»._
Πηγή:http://www.oodegr.com/
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου