Κροκόδειλος Κλαδάς: Η ιστορία του Έλληνα ήρωα της Χειμάρρας απαντά στις ανιστόρητες αλβανικές αξιώσεις

Την περασμένη εβδομάδα, ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα, στο πλαίσιο των πρωτοφανώς ανιστήρητων και προκλητικών δηλώσεών του για την Ακρόπολη των Αθηνών, τις οποίες πρώτο σε όλη την Ελλάδα ανέδειξε και απάντησε το pronews.gr, ισχυρίστηκε επίσης ότι η Χειμάρρα δεν ήταν ποτέ ελληνική πόλη, και πως οι Έλληνες βρέθηκαν εκεί μόλις μετά το 1940, την... εποχή του Εμβέρ Χότζα.

 

Η ιστορία όμως είναι εντελώς διαφορετική, καθώς η Χειμάρρα αποτελεί σημαντικό ελληνικό κάστρο ήδη από την εποχή των ύστερων βυζαντινών χρόνων, ενώ στα χρόνια μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, αποτέλεσε κέντρο της συνέχειας του αγώνα των Βορειοηπειρωτών εναντίον των Τούρκων, όπου σημαντικό ρόλο διεδραματίσε ο οίκος του Γεωργίου Καστριώτη.

 

Ο Κροκόδειλος Κλαδάς ήταν ο πρώτος Έλληνας επαναστάτης μετά την Άλωση, που ενώ ξεκίνησε την δράση του από την Πελοπόννησο, αναγκάστηκε να καταφύγει στη Χειμάρρα, όπου συνεργάστηκε και με τους απογόνους του Καστριώτη στον πόλεμο εναντίον των Τούρκων.

 

Ο Κροκόδειλος Κλαδάς έζησε και έδρασε στην περιοχή της Μάνης τον 15ο αιώνα. Ο πατέρας του Θεόδωρος είχε έρθει από την Χιμάρρα της Ηπείρου στην Μάνη ως στρατιωτικός διοικητής της περιοχής κάτω από τους Παλαιολόγους του Δεσποτάτου του Μωρέως.

 

Ο γιός του ο Κροκόδειλος έζησε την οθωμανική εισβολή στην Πελοπόννησο και στην διάδοχη κατάσταση προσπάθησε να επιβιώσει και να διατηρήσει για τον ίδιο και τους υπ'αυτόν προνόμια κι εδάφη στην Μάνη.

 

Συντάχθηκε με τους Βενετούς κατά των Οθωμανών, αλλά όταν οι πρώτοι κατέληξαν σε συμφωνία με τους δεύτερους, ο Κροκόδειλος οργάνωσε ένα πολυάριθμο κίνημα ατάκτων (stratioti) που εξεδίωξε τις Τουρκικές φρουρές και επικράτησε στη Μάνη.

 

Οι Τούρκοι βεβαίως αντεπιτέθηκαν και πίεσαν τον Κλαδά και άλλους τοπικούς αρχηγούς και κατόπιν αιματηρών συμπλοκών ο Κροκόδειλος διασχίζοντας την χερσόνησο της Μάνης διέφυγε από το Πόρτο Κάγιο στην Ιταλία. Η δράση του συνεχίστηκε εκεί και στην Αλβανία.

 

 

Ηταν από την εποχή των Παλαιολόγων Άρχοντας του κάστρου του Αγίου Γεωργίου και δε σκεφτόταν επ' ουδενί να παραδοθεί ακόμη και όταν ο Μωάμεθ προσπάθησε να τον δελεάσει με παροχές γαιών.

 

Αμέσως μετά την υπογραφή της συνθήκης, ο Κλαδάς στις 9 Οκτωβρίου 1479 εγκατέλειψε την Κορώνη επικεφαλής 16.000 ανδρών και βάδισε προς τη Μάνη, όπου διακήρυξε την απόφασή του να συνεχίσει τον πόλεμο και κάλεσε τους Έλληνες υπό τα όπλα υψώνοντας το λάβαρό του.

 

Χιλιάδες Έλληνες έσπευσαν να καταταγούν στον επαναστατικό στρατό του Κλαδά, που μέσα σε ένα μήνα έφτασε να αριθμεί 16.000 σύμφωνα με τις πηγές. Έχοντας συγκεντρώσει αρκετό στρατό ο Κλαδάς κινήθηκε αρχικά να απελευθερώσει τη Μάνη την οποία η Ενετοί την είχαν παραδώσει στους Οθωμανούς.

 

Οι τουρκικές φρουρές στα χωριά Μάνη και Μεγαλοχώρι εξουδετερώθηκαν και τα φρούρια Τριγοφύλου και Οιτύλου κατελήφθησαν. Οι πύργοι Καστανιάς, της Γαστέλας του Λεφτινίου, της Ανδρούσας, του Βάσκου, της Πιάγας, του Παπαφίγγου κατελήφθησαν επίσης, όπως και οι ορεινές διαβάσεις του Μεγαλοβουνίου και της Μαίνας.

 

Δυο γνωστοί στρατιωτικοί του Κλαδά, ο Θεόδωρος Μπούας και ο Μέξας Μποζίκης, συνένωσαν τον στρατό τους με τις άτακτες δυνάμεις του επαναστάτη. Φήμες θέλουν τους δυο στρατιωτικούς ευγενείς να έχουν φιλονικήσει με τον Βενετό προνοητή Μπαρτολομέο Μίνιο και γι' αυτό να συμμετείχαν στον αγώνα του Κλαδά.

 

Ενωμένες οι τρεις στρατιές λεηλατούν το Άργος, το Δεκέμβριο του 1479, αλλά αργότερα επιστρέφουν στη Μάνη για να αντιμετωπίσουν την τουρκική αντεπίθεση. Διατάχθηκε ο μπεηλέρμπεης της Ρούμελης, Αλή Μπούμικο, και ο διοικητής του Μωρέως, Σουλεϊμάν, να κατευθυνθούν με δυο στρατιές στη Μάνη, στις 16 Ιανουαρίου του 1480.

 

Στις 19 του μήνα ο Οθωμανικός Στρατός προσέγγισε το Οίτυλο και ο Κλαδάς δε δίστασε να δώσει μάχη εκ παρατάξεως με τους αήττητους έως τότε Οθωμανούς, που τράπηκαν σε φυγή αφήνοντας πίσω τους 700 νεκρούς και άγνωστο αριθμό τραυματιών. Ταπεινωμένος ο Οθωμανικός Στρατός σταμάτησε τη φυγή του, όταν έφτασε στα τείχη του Μυστρά.

 

Ο Μωάμεθ ανησύχησε, καθώς φοβόταν ότι η Βενετία βοηθούσε στην εξέγερση, την ίδια στιγμή που 

 

Ο Φερδινάνδος Β΄ (1479-1516) χάρηκε με την άφιξη του Κλαδά, γιατί σχεδίαζε εκστρατεία στην Ήπειρο για αντιπερισπασμό στην απόβαση των Τούρκων στο Οτράντο της Ιταλικής Χερσονήσου και θα τον έθετε επικεφαλής μαζί με τον γιο τουΣκεντέρμπεη, τον Ιωάννη Καστριώτη και τον δούκα της Καλαβρίας Αλφόνσο.

 

Η εκστρατεία στην Ήπειρο πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην πρώτη φάση της. Συγκεκριμένα, οι τρεις άνδρες ξεκίνησαν απελευθερώνοντας την Αυλώνα και συνέχισαν ελευθερώνοντας άλλες 50 πόλεις και χωρία, μαζί και την Χειμάρρα.

 

Σε αναγνώριση των πολύτιμων υπηρεσιών του ο Κλαδάς έλαβε ετήσια χορηγία 300 χρυσών νομισμάτων και τον τίτλο του "μεγαλοπρεπούς" (magnifico) βάσει βασιλικού διατάγματος τις 12ης Ιουνίου του 1481.

 

Στη δεύτερη φάση ο Κλαδάς έφτασε στην Ήπειρο τον Αύγουστο του 1481 με 15.000 άνδρες και 4 πυροβόλα, αλλά γνωρίζει την ήττα. Όμως ο σουλτάνος Μωάμεθ Β΄ πέθανε ξαφνικά και ο διοικητής της περιοχής, Γκεντίκ Αχμέτ, έσπευσε στην Κωνσταντινούπολη για να βοηθήσει τον ένα διεκδικητή του θρόνου.

 

Αυτό διευκόλυνε τη δράση του Κλαδά, που κατάφερε να εγκλωβίσει τον τοπικό Τούρκο στρατιωτικό διοικητή στο φρούριο του Σοποτού, αφού απελευθέρωσε όλη την περιοχή.

 

Ο μπεηλέρμπεης της Ρούμελης Σουλεϊμάν ο Ευνούχος προσπάθησε με 3.000 στρατιώτες να λύσει την πολιορκία του φρουρίου του Σοποτού, αλλά πέφτει σε ενέδρα του Κλαδά, συλλαμβάνεται αιχμάλωτος και στέλνεται ως όμηρος στον δούκα της Καλαβρίας.

 

Το φρούριο του Σοποτού πέφτει στα χέρια των επαναστατών στις 31 Αυγούστου 1481 και ο βασιλιάς της Νεαπόλεως διορίζει τον Ιωάννη Καστριώτη διοικητή της Χειμάρρας και οι Τούρκοι διοικητές της περιοχής υποχρεώθηκαν να πληρώνουν ως φόρο υποτέλειας 1.500 δουκάτα στο Βασιλιά της Νεάπολης.

 

Η εμφύλια διαμάχη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία έληξε και τη θέση του σουλτάνου κατέλαβε ο Βαγιαζήτ Β΄ (1481-1512), ο οποίος κινήθηκε με 30.000 άνδρες στη Χειμάρα για να την καταλάβει. Τελικά τα κατάφερε την άνοιξη του 1492 αναγκάζοντας όλους τους πληθυσμούς της περιοχής να εξισλαμιστούν.

 

Ύστερα από την Ήπειρο οιρσμένες πηγές αναφέρουν τον Κλαδά να ετοιμάζει απελευθερωτικό κίνημα στην Πελοπόννησο. Όμως, συνελήφθη από τους Τούρκους, το 1490, οι οποίοι τον τιμώρησαν με θάνατο δια κατακερματισμού.

 

Οι γιοι του, Εμμανουήλ και Θεόδωρος, πήραν μέρος στο πλευρό των Βενετών στον δεύτερο τουρκοενετικό πολέμο και πολιτογραφήθηκαν ως πολίτες της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας.

 

η Οθωμανική Αυτοκρατορία πολεμούσε σκληρά στην Ανατολία κατά Τουρκομανικών φυλών, στην Αίγυπτο και στη Μεσοποταμία. Η Βενετία όμως, εξαντλημένη από τον προηγούμενο πόλεμο, ξεκαθάρισε στον Σουλτάνο ότι δεν είχε σχέση με το κίνημα του Κλαδά και ήταν μάλιστα πρόθυμη να συμβάλει στην κατάπνιξή του.

 

Ως δείγμα καλής θέλησης ο Ενετός διοικητής της Κορώνης, Νικολό Κονταρίνι, συνέλαβε τη σύζυγο και τα παιδιά του Κλαδά, τα οποία είχε αφήσει για ασφάλεια εκεί, καθώς συνέλαβαν και τις οικογένειες του Μπούα και του Μποζίκη.

 

Οι Ενετοί κατόπιν αποκήρυξαν τον Κλαδά, απαγορεύοντας στους λοιπούς Έλληνες να συμπολεμούν μαζί του, με την ποινή του θανάτου.

 

Τέλος τον επικήρυξαν δίδοντας αμοιβή 10.000 χρυσά φράγκα -ποσό εξωπραγματικό για την εποχή εκείνη- σε όποιον τον παραδώσει στις Ενετικές αρχές. Έχοντας ησυχάσει από την ενετική απειλή, ο Μωάμεθ αποφάσισε να καταστείλει μόνος του την εξέγερση του Κλαδά.

 

Πηγή: king-paleologos.blogspot.gr