Θαυματουργές εικόνες τής Παναγίας στό Άγιον Όρος
Η θαυματουργή αυτή εικόνα, που φυλάσσεται σήμερα στο ιερό σύνθρονο του Πρωτάτου των Καρύων, βρισκόταν κατά τα τέλη του Ι' αιώνα σε ένα κελί κοντά στις Καρυές που σήμερα φέρει την ίδια επωνυμία "Άξιον εστίν" λόγω του εξής θαύματος: Ενώ ο Γέροντας του Κελλιού απουσίαζε σε αγρυπνία του Πρωτάτου, συνέβη να φιλοξενήσει ο υποτακτικός του, που έμεινε μόνος στο κελλί,κάποιον άγνωστο περαστικό μοναχό μαζί με τον οποίο μάλιστα έψαλλε και την ακολουθία του όρθρου της της Κυριακής.
Η θαυματουργή αυτή εικόνα, που φυλάσσεται σήμερα στο ιερό σύνθρονο του Πρωτάτου των Καρύων, βρισκόταν κατά τα τέλη του Ι' αιώνα σε ένα κελί κοντά στις Καρυές που σήμερα φέρει την ίδια επωνυμία "Άξιον εστίν" λόγω του εξής θαύματος: Ενώ ο Γέροντας του Κελλιού απουσίαζε σε αγρυπνία του Πρωτάτου, συνέβη να φιλοξενήσει ο υποτακτικός του, που έμεινε μόνος στο κελλί,κάποιον άγνωστο περαστικό μοναχό μαζί με τον οποίο μάλιστα έψαλλε και την ακολουθία του όρθρου της της Κυριακής.
Άξιον εστί - Πρωτάτο Καρυών
Όταν λοιπόν έφθασαν στην θ' ωδή του κανόνα, ο μεν μοναχός του Κελιού
έψαλλε "Την Τιμιωτέραν", το γνωστό αρχαίο αυτό ύμνο του Αγίου Κοσμά του
Ποιητή, που ψαλλόταν τότε όπως και σήμερα μαζί με τους θεομητορικούς
στίχους της θ' ωδής (Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον..."), ενώ ο ξένος
μοναχός άρχισε τον ύμνο διαφορετικά, προσθέτοντας στην αρχή του το μέχρι
τότε άγνωστο προοίμιο "Άξιον εστίν ως αληθώς...", το οποίο τόσο
Θαυμασμό προκάλεσε στον ντόπιο μοναχό, ώστε το ζήτησε και γραπτώς, για
να μπορεί να το ψάλλει και αυτός.
Επειδή όμως δε βρέθηκε μελάνι και χαρτί μέσα στο κελί, ο μυστηριώδης ξένος μοναχός χάραξε τον ύμνο με το δάκτυλό του σε μια πέτρινη πλάκα και προσθέτοντας ότι έτσι πρέπει να ψάλλεται στο εξής ο ύμνος αυτός από όλους τους Ορθόδοξούς, έγινε άφαντος. Οι Αγιορείτες έστειλαν την πλάκα στον βασιλιά και στον Πατριάρχη, ενώ την εικόνα, μπροστά στην οποία ψάλθηκε για πρώτη φορά ο αγγελικός ύμνος, τη μετέφεραν στο Πρωτάτο, στο οποίο καθιερώθηκε να γίνεται και η ετήσια πανήγυρη σε ανάμνηση του θαύματος και προς τιμή της Θεοτόκου. Σύμφωνα με το αρχαίο συναξάριο, η γιορτή αυτή αρχικά τελούνταν στο Κελί, όπου είχε γίνει το θαύμα, και μάλιστα προς τιμή του αρχάγγελου Γαβριήλ, που χωρίς άλλο ήταν ο θαυμαστός εκείνος ξένος μοναχός.
Επειδή όμως δε βρέθηκε μελάνι και χαρτί μέσα στο κελί, ο μυστηριώδης ξένος μοναχός χάραξε τον ύμνο με το δάκτυλό του σε μια πέτρινη πλάκα και προσθέτοντας ότι έτσι πρέπει να ψάλλεται στο εξής ο ύμνος αυτός από όλους τους Ορθόδοξούς, έγινε άφαντος. Οι Αγιορείτες έστειλαν την πλάκα στον βασιλιά και στον Πατριάρχη, ενώ την εικόνα, μπροστά στην οποία ψάλθηκε για πρώτη φορά ο αγγελικός ύμνος, τη μετέφεραν στο Πρωτάτο, στο οποίο καθιερώθηκε να γίνεται και η ετήσια πανήγυρη σε ανάμνηση του θαύματος και προς τιμή της Θεοτόκου. Σύμφωνα με το αρχαίο συναξάριο, η γιορτή αυτή αρχικά τελούνταν στο Κελί, όπου είχε γίνει το θαύμα, και μάλιστα προς τιμή του αρχάγγελου Γαβριήλ, που χωρίς άλλο ήταν ο θαυμαστός εκείνος ξένος μοναχός.
Μπροστά σ΄ αυτήν την εικόνα τελούνταν από πολύ παλιά στη Λαύρα η αγρυπνία του Σαββάτου του Ακάθιστου Ύμνου. Μετά το τέλος λοιπόν αυτής της αγρυπνίας και απέναντι απ΄ αυτήν την εικόνα συνέβη μια φορά να έχει αποκοιμηθεί ελαφρά στο στασίδι του ο κουρασμένος πρωτοψάλτης της Λαύρας και τέως αρχιμουσικός του παλατιού άγιος Ιωάννης ο Κουκουζέλης, όταν είδε μπροστά του την Παναγία να του ανταποδίδει το "Χαίρε" και να του λέει: "Χαίρε Ιωάννη! Ψάλλε μου και εγώ δε θα σε εγκαταλείψω", ενώ συγχρόνως έβαζε στο χέρι του ένα χρυσό νόμισμα που ξυπνώντας βρέθηκε πράγματι να κρατάει ο άγιος. Όταν αργότερα από την πολύωρη αγρυπνία και ορθοστασία, στις οποίες επιδόθηκε με ζήλο, προσβλήθηκαν τα πόδια του, η Θεοτόκος πάλι του εμφανίστηκε σε όνειρο και τον θεράπευσε. Η θαυματουργή αυτή εικόνα σήμερα βρίσκεται τοποθετημένη σε ξύλινο θρόνιο μέσα στο ομώνυμο παρεκκλήσι της μονής.
Οικονόμισσα - Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας
Η εικόνα αυτή ζωγραφίστηκε σε ανάμνηση των λόγων της Θεοτόκου προς τον
ιδρυτή της Λαύρας Άγιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη, ότι αυτή θα είναι εκείνη
που θα μεριμνά στο εξής για την υλική συντήρηση της μονής και να μην
ονομάζεται άλλος "οικονόμος" στη Λαύρα, γιατί αυτή θα είναι η
"Οικονόμισσα" σ' αυτήν. Πράγματι μέχρι σήμερα ο μοναχός που είναι
επιφορτισμένος με το ανάλογο διακόνημα στην Λαύρα δεν ονομάζεται
"οικονόμος", αλλά "παραοικονόμος", δηλαδή βοηθός οικονόμου. Η εικόνα,
που παριστάνει συνολικά 14 πρόσωπα που έχουν σχέση με τη μονή και την
ίδρυσή της, βρίσκεται στην Λιτή αριστερά της κεντρικής εισόδου προς το
καθολικό μέσα σε ξύλινο προσκυνητάρι.
Παραμυθία - Ιερά Μονή Βατοπεδίου
Για την εικόνα αυτή διηγείται η παράδοση ότι η αρχική έκφραση των
προσώπων και η στάση του σώματος του Κυρίου και της Θεομήτορος άλλαξαν,
όταν συνέβη το εξής φρικτό θαύμα: Όταν κάποτε αποβιβάστηκαν κρυφά
πειρατές στην παραλία της μονής και περίμεναν κρυμμένοι το πρωινό
άνοιγμα της πύλης, για να επιτεθούν, ο ηγούμενος που μετά το τέλος του
όρθρου έμεινε μόνος, για να συνεχίσει την προσευχή του, άκουσε τα εξής
λόγια της Παναγίας: "Μην ανοίξετε σήμερα τις πύλες της μονής, αλλά
ανεβείτε στα τείχη και διώξτε τους πειρατές". Στρέφοντας το βλέμμα του
εκεί είδε το Θείο βρέφος να απλώνει το χέρι του και να σκεπάζει τα χείλη
της μητέρας του λέγοντας: "Μη μητέρα μου, άφησε τους να τιμωρηθούν όπως
τους αξίζει". Αλλά η Παναγία πιάνοντας με το χέρι της το χέρι του Υιού
της και στρέφοντας λίγο το κεφάλι, για να ελευθερώσει τα χείλη της
επανέλαβε τα ίδια λόγια. Αυτός ο τελευταίος σχηματισμός των προσώπων
παρέμεινε μόνιμα στην εικόνα, ενώ οι μοναχοί, αφού σώθηκαν θαυματουργικά
απ΄ τους πειρατές, ευχαρίστησαν την Παναγία και ονόμασαν την εικόνα της
αυτή "Παραμυθία", που σημαίνει καταπράυνση ή μετριασμός, ή έννοιες που
εξίσου αποδίδουν το περιστατικό του θαύματος. Η εικόνα είναι τοιχογραφία
και βρίσκεται στο δεξιό χορό του ομωνύμου παρεκκλησίου της μόνης.
Εσφαγμένη - Ιερά Μονή Βατοπεδίου
Για την εικόνα αυτή διηγούνται ότι πληγώθηκε από το μαχαίρι ενός
δύστροπου ιεροδιάκονου και εκκλησιάρχη (επιμελητή της εκκλησίας,
νεωκόρου), ο οποίος εξαιτίας δήθεν του διακονήματος του έφθανε πάντοτε
καθυστερημένος στην Τράπεζα. Σε μια παρόμοια περίπτωση ο
τραπεζάρης(υπεύθυνος της τραπεζαρίας) αγανακτισμένος αρνήθηκε να του
δώσει φαγητό. Οι ταραγμένοι και οργισμένοι λογισμοί του εκκλησιάρχη
στράφηκαν εναντίον της Θεοτόκου, που ενώ αυτός την υπηρετούσε, αυτή δε
μεριμνούσε ούτε για την τροφή του. Από την πληγή αυτή ξεπετάχθηκε αίμα,
το πρόσωπο της Παναγίας χλόμιασε, ενώ ο ιεροδιάκονος τυφλώθηκε και έπεσε
κάτω φρενόληπτος από τον έλεγχο της συνείδησης μένοντας στην κατάσταση
αυτή τρία χρόνια. Τότε χάρη στις προσευχές του ηγουμένου και της
αδελφότητας η Παναγία εμφανίστηκε στον ηγούμενο και ανάγγειλε τη
θεραπεία του. Ο εκκλησιάρχης πέρασε την υπόλοιπη ζωή του σ΄ ένα στασίδι
απέναντι από την εικόνα θρηνώντας το φοβερό αμάρτημά του και πριν
πεθάνει πήρε την συγχώρηση από την ίδια την Παναγία, που του ανάγγειλε
όμως, όπως προηγουμένως και στον ηγούμενο, ότι το βλάσφημο χέρι του θα
υφίστανταν παραδειγματική τιμωρία μετά θάνατον. Πράγματι μέχρι σήμερα
φυλάσσεται άλιωτο και κατάμαυρο κοντά στην εικόνα που είναι τοποθετημένη
στον νάρθηκα του παρεκκλησίου του Αγίου Δημητρίου.
Ελαοιβρύτισσα - Ιερά Μονή Βατοπεδίου
Βρίσκεται στο "δοχείο" (αποθήκη υγρών: λαδιού, κρασιού) της μονής
Βατοπεδίου και διηγούνται το εξής θαύμα γι' αυτήν: Όταν κάποτε ο ίδιος
Γεννάδιος ο Βατοπεδινός έχοντας το διακόνημα του "δοχειάρη"
γνωστοποιήσει στον ηγούμενο ότι το λάδι είχε τελειώσει και θα έπρεπε να
περικοπεί η χρήση του από τους αδελφούς, για να μείνει το τελευταίο
αγγείο για τις ανάγκες της εκκλησίας, εκείνος του απάντησε να μην
μεριμνά αυτός, αλλά να συνεχίσει να το παρέχει ελεύθερα όπως πρώτα. Όταν
λοιπόν μια μέρα πήγε να αντλήσει και την τελευταία ποσότητα που, όπως
νόμιζε, είχε απομείνει στο αγγείο, το βρήκε ξεχειλισμένο και το λάδι να
έχει φθάσει μέχρι την πόρτα του "δοχείου". Η εικόνα έχει μία θαυμάσια
ευωδία και λέγεται αλλιώς και "Δοχειάρισσα".
.
Πυροβοληθείσα - Ιερά Μονή Βατοπεδίου
Όταν κατά το 1822 το Άγιον Όρος καταλήφθηκε από τουρκική φρουρά,
ένας στρατιώτης τόλμησε να πυροβολήσει την εικόνα της Θεοτόκου που
βρίσκεται εξωτερικά πάνω από την είσοδο της μονής. Η σφαίρα πλήγωσε το
δεξιό χέρι της Παναγίας, ενώ ο ιερόσυλος που ήταν ανιψιός του αρχηγού
του αποσπάσματος, παραφρόνησε και κρεμάστηκε σε μια ελιά του κήπου που
βρίσκεται απέναντι από την είσοδο της μονής. Ο κίνδυνος για αντίποινα
και λεηλάτησε της μονής ήταν βέβαιος, αν η σκηνή δε γινόταν αντιληπτή
από συνάδελφο του αυτόχειρα που ενημέρωσε σχετικά και το θείο του.
Εκείνος ομολόγησε ότι πρόκειται πράγματι για θεία δίκη και διέταξε να
πετάξουν άταφο τον ιερόσυλο.
Πορταϊτισσα - Μονή Ιβήρων
Κάποιο βράδυ, όταν πια στη μονή του Κλήμενος αρχίζουν να κατοικούν
Ίβηρες μοναχοί, θαυμάσιο φαινόμενο βάζει σε απορία τους μοναχούς της
περιοχής: πύρινος στύλος στέκεται πάνω στη θάλασσα και φθάνει μέχρι τον
ουρανό. Το όραμα εξακολουθεί για μερικές μέρες και οι μοναχοί διακρίνουν
στη βάση του στύλου μια εικόνα, που πλέει όρθια στα κύματα. Κάνουν
δέηση στον Θεό, για να δοθεί ο ανεκτίμητος θησαυρός και η Θεοτόκος
εμφανίζεται στον ευλαβή αναχωρητή Γαβριήλ τον Ίβηρα και τον διατάζει να
περπατήσει στα κύματα, να πάρει την εικόνα της και να τη δώσει στον
ηγούμενο και τους αδελφούς της μονής. Ωστόσο, μετά την υποδοχή της και
την τοποθέτησή της στο ναό, η εικόνα κατ΄ επανάληψη εξαφανιζόταν από
αυτόν και βρισκόταν τοποθετημένη εσωτερικά πάνω από την πύλη της μονής. Η
Παναγία πληροφόρησε σε όνειρο τον άγιο Γαβριήλ ότι αυτή είναι η θέση
που διάλεξε μόνη της για να φυλάγει αυτή τους μοναχούς και όχι να
φυλάγεται από αυτούς. Έτσι πήρε το όνομα Πορταϊτισσα και μέχρι σήμερα η
παρουσία της στη μονή και στο Άγιον Όρος θεωρείται εγγύηση για την
προστασία του Αγιορείτικου Μοναχισμού από τη Θεοτόκο. Αργότερα κτίστηκε
παρεκκλήσι κοντά στο τείχος της μονής, όπου τοποθετήθηκε η εικόνα, ενώ
έκλεισε η παλαιά και ανοίχθηκε άλλη μεγαλοπρεπέστερη είσοδος. Τα θαύματά
της είναι άπειρα όπως και το πλήθος των προσκυνητών της, ιδιαίτερα τον
Δεκαπενταύγουστο και τη Δευτέρα της Διακαινησίμου, που λιτανεύεται και
γίνεται η ανάμνηση της εύρεσης της με λειτουργία σε παρεκκλήσι της
παραλίας, στο σημείο ακριβώς που την έβγαλε από την θάλασσα ο Άγιος
Γαβριήλ.
Τριχερούσα - Ιερά Μονή Χιλανδαρίου
Η εικόνα αυτή είναι εκείνη στην οποία με δίκαιο παράπονο κατέφυγε
και προσευχήθηκε ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός κρατώντας το κομμένο δεξί
του χέρι, με το οποίο συνέγραφε τους λόγους υπέρ των Αγίων Εικόνων και
το οποίο του κόπηκε από επιβουλή των εικονομάχων. Η Παναγία
θαυματούργησε συγκολλώντας και ζωογονώντας το νεκρό χέρι του θεράποντος
της και εκείνος της αφιέρωσε ασημένιο ανάθημα σε σχήμα χεριού, που η
θέση του στην εικόνα το κάνει να φαίνεται σαν ένα τρίτο χέρι της
Παναγίας. Η εικόνα που μέχρι το ΙΒ αιώνα φυλαγόνταν στη Λαύρα του αγίου
Σάββα, δωρίθηκε στον άγιο Σάββα Αρχιεπίσκοπο Σερβίας και κτήτορα της
μονής Χιλανδαρίου κατά την επίσκεψή του στους Αγίους Τόπους. Αυτός τη
μετέφερε στη Σερβία, από όπου αργότερα μετακομίστηκε με θαυμαστό τρόπο
στο Άγιο Όρος, όταν κατά τις εσωτερικές ταραχές που συνέβησαν στη Σερβία
επί του βασιλέα Ούροση του Ε΄ ο ημίονος που τη μετέφερε πάντοτε προ του
στρατεύματος στις διάφορες μάχες χάθηκε και προχωρώντας μόνος του
έφθασε μέχρι το Χιλανδράρι. Σε μεταγενέστερη εποχή όταν προέκυψε
διχόνοια στην αδελφότητα της μονής Χιλανδαρίου εξαιτίας της εκλογής νέου
ηγούμενου, η Τριχερούσα μετατοπίστηκε θαυματουργικά από το Ιερό Βήμα,
όπου ήταν μέχρι τότε, στο στασίδι του ηγούμενου, ενώ συγχρόνως ενάρετος
ερημίτης μοναχός πληροφόρησε την αδελφότητα ότι στο εξής και προς
αποφυγή φιλονικιών να μην εκλέγεται ηγούμενος στο Χιλανδάρι, διότι η
Παναγία θα κρατήσει τη θέση αυτή και θα διοικεί το μοναστήρι. Πράγματι
μέχρι σήμερα, η χιλανδρινή αδελφότητα, ενώ ζει κοινοβιακά, στερείται
Καθηγουμένου και διοικείται κατά το σύστημα των ιδιόρρυθμων μονών.
Γαλακτοτροφούσα - Ιερά Μονή Χιλανδαρίου
Και η εικόνα αυτή δωρίθηκε από τους πατέρες της Λαύρας του αγίου
Σάββα στο άγιο Σάββα Αρχιεπίσκοπο Σερβίας κατά την επίσκεψή του εκεί,
εκπληρωμένης έτσι παλαιάς πρόρρησης του αγίου Σάββα του Ηγιασμένου. Ο
νέος Σάββας την αφιέρωσε στο σερβικό Κελί των Καρυών "Τυπικαριό", όπου ο
ίδιος συχνά διέμενε και όπου υπάρχει μέχρι σήμερα τοποθετημένη στο
τέμπλο στα δεξιά της Ωραίας Πύλης, δηλαδή στη θέση της εικόνας του
Χριστού, η οποία βρίσκεται στα αριστερά αντίθετα με την επικρατούσα
συνήθεια.
Παναγία των Χαιρετισμών ή Μυροβλύτισσα - Ιερά Μονή Διονυσίου
Σύμφωνα με επιγραφή που βρίσκεται σε ασημένια πλάκα στο πίσω
μέρος της, η εικόνα αυτή δωρήθηκε από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό
στον όσιο Διονύσιο κτήτορα της μονής κατά την επίσκεψή του στην
Τραπεζούντα, είναι δε εκείνη με την οποία ο Πατριάρχης Σέργιος στα τείχη
της Κωνσταντινουπόλεως κατά την πολιορκία της από τους Σκύθες το 626
μ.χ. Και μπροστά στην οποία μετά τη θαυματουργική νίκη των Βυζαντινών
ψάλθηκε για πρώτη φορά ο Ακάθιστος Ύμνος.
Το 1592 την έκλεψαν Αλγερινοί πειρατές, αλλά μεγάλη τρικυμία,
τρομερό όνειρο και φοβερό θαύμα που είδε ο αρχηγός τους τούς έκαναν να
την επιστρέψουν στο μοναστήρι. Η εικόνα είχε θρυμματίσει το κιβώτιο όπου
την είχαν κρύψει και είχε πλημμυρίσει από μύρο. Μερικοί πειρατές
συγκλονισμένοι από το θαύμα έμειναν στο μοναστήρι, όπου βαπτίστηκαν και
έγιναν μοναχοί. Το1767 την έκλεψε σπείρα λωποδυτών από την Δαλματία, στο
δρόμο όμως της επιστροφής έγιναν αντιληπτοί από Έλληνες βοσκούς, που
τους την πήραν και την μετέφεραν στη Σκόπελο. Οι δημογέροντες του νησιού
αρνήθηκαν να επιστρέψουν την εικόνα στους Διονυσιάτες μοναχούς που
ήρθαν, για να την πάρουν. Μετά τρεις μήνες το νησί τιμωρήθηκε με πανώλη
και οι Σκοπελίτες επέστρεψαν μετανοημένοι την εικόνα στο μοναστήρι
αφιερώνοντας σ΄ αυτό και ένα μετόχι στο νησί τους. Η εικόνα είναι μικρών
διαστάσεων με πολύ αμαυρωμένο και δυσδιάκριτο το σχέδιο και φυλάσσεται
στο ομώνυμο παρεκκλήσι, όπου και διαβάζονται καθημερινά οι Χαιρετισμοί.
Φοβερά Προστασία - Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου
Αυτή η εικόνα της Θεοτόκου ήταν το μόνο αντικείμενο που σώθηκε
από μια φοβερή πυρκαγιά, η οποία κατέστρεψε ολόκληρο, ένα μετόχι της
μονής στην Κρήτη. Μεταφέρθηκε στη μονή, όπου εξακολουθεί να επιτελεί
πολλά θαύματα, όπως μαρτυρείται από τους πατέρες της μονής και τους
προσκυνητές. Σε πρόσφατη πυρκαγιά του δάσους της μονής, οι μοναχοί
έτρεξαν επί τόπου με την εικόνα και σε λίγο ραγδαία βροχή σταμάτησε την
καταστροφή. Βρίσκεται στο τέμπλο παρεκκλησίου του Καθολικού και την
Τρίτη της Διακαινησίμου λιτανεύεται από το μοναστήρι στο Πρωτάτο, όπου
ανταποδίδει την επίσκεψη του "Άξιον Εστίν", που έχει γίνει την
προηγούμενη μέρα στο Κουτλουμούσι.
Γερόντισσα - Ιερά Μονή Παντοκράτορος
Σε αυτήν την εικόνα που βρίσκεται στον κίονα του αριστερού
χορού του Καθολικού της μονής, η Παναγία παριστάνεται σε όρθια στάση
δέησης χωρίς τον Χριστό. Στην ασημένια επένδυση της εικόνας φαίνεται και
ένα πιθάρι που ξεχειλίζει θυμίζοντας μας ένα θαύμα της Παναγίας, η
οποία εισακούοντας τις προσευχές του Γέροντος (εξ ού και "Γερόντισσα")
γέμισε με λάδι τα άδεια πιθάρια της μονής. Σε μία επιδρομή Σαρακηνών στη
μονή ένας απ' αυτούς προσπάθησε να σχίσει την εικόνα σε κομμάτια, για
να ανάψει μ' αυτά το τσιμπούκι του, αλλά έχασε αμέσως τον όρασή του και
οι σύντροφοί του πέταξαν την εικόνα σε ένα κοντινό πηγάδι. Ο τυφλός
ιερόσυλος παιδεύτηκε τόσο κατά την ώρα του θανάτου του, ώστε παράγγειλε
στους δικούς του ακόμα και μετά το θάνατο του να πάνε στο Άγιον Όρος και
να βγάλουν την εικόνα από το πηγάδι, πράγμα το οποίο και έγινε, αφού η
εικόνα είχε παραμείνει εκεί ογδόντα χρόνια. Στη σημερινή της μορφή η
εικόνα είναι μάλλον επιζωγραφισμένη.
Προαναγγελλόμενη ή του Ακάθιστου - Ιερά Μονή Ζωγράφου
Κατά την εποχή της της ψευδένωσης της επί Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου και Ιωάννου Βέκκου των λατινιφρόνων συνόδου της Λυών κατά τον ΙΓ΄ αιώνα Λατίνοι κληρικοί μαζί με στρατιώτες εισέβαλαν στο Άγιον Όρος, το οχυρό αυτό της Ορθοδοξίας, για να επιβάλουν δια της βίας την ένωση με τους δυτικούς. Η μονή Ζωγράφου όπως και άλλες αγιορείτικες μονές είχε την τιμή να αναδείξει στον αγώνα αυτόν κατά της πλάνης τους εικοσιέξι Ζωγραφίτες οσιομάρτυρες. Την εποχή αυτή ασκήτευε κοντά στη μονή ένας ενάρετος Γέροντας, που είχε τη συνήθεια να απαγγέλει τον Ακάθιστο Ύμνο πολλές φορές την ημέρα μπροστά στην εικόνα της Θεοτόκου. Μία μέρα άκουσε την Παναγία να του μιλά από αυτήν την εικόνα και να του αναγγέλλει (εξού και "Προαναγγελλόμενη") ότι οι λατινόφρονες πλησιάζουν στο μοναστήρι και όποιος είναι ψυχικά αδύνατος να κρυφτεί, ενώ εκείνοι που επιθυμούν μαρτυρικά στεφάνια ας παραμείνουν στο μοναστήρι.
Επακούουσα - Ιερά Μονή Ζωγράφου
Όταν ο όσιος Κοσμάς ο Ζωγραφίτης, αναχωρητής που ήκμασε γύρω
στα τέλη του ΙΓ' και τις αρχές του ΙΔ' αιώνα, βρισκόταν ακόμη στο
κοινόβιο, συνέβη κάποτε να βρεθεί μόνος μέσα στο ναό και να στραφεί προς
την εν λόγω εικόνα με εγκάρδια προσευχή λέγοντας: "Υπεραγία Θεοτόκε
προσευχήσου στον Υιό σου και Θεό, για να με οδηγήσει σε οδό σωτηρίας".
Άκουσε τότε την Παναγία να λέει: "Υιέ και Θεέ μου, δίδαξέ τον δούλο σου,
πώς να σωθεί" και να απαντά αμέσως ο Χριστός: "Ας αναχωρήσει από τη
μονή και ας ησυχάσει μόνος του". Πράγματι ο όσιος διέπρεψε στον
ησυχαστικό βίο και δοξάσθηκε με το χάρισμα της θαυματουργίας. Η εικόνα
που "επήκουσε" τη δέησή του βρίσκεται στο ιερό βήμα του Καθολικού της
μονής.
Γοργοεπήκοος - Ιερά Μονή Δοχειαρίου
Η γνωστότερη μετά την "Πορταϊτισσα" θαυματουργή εικόνα του
Αγίου Όρους είναι αρχαία τοιχογραφία της Παναγίας που βρίσκεται
εξωτερικά στον ανατολικό τοίχο της τράπεζας και προς τα δεξιά της
εισόδου της. Το 1664 ο τραοεζάρης Νείλος, που περνούσε τακτικά μπροστά
από την εικόνα κρατώντας στο χέρι αναμμένα δαδιά για την υπηρεσία του
στην τράπεζα, άκουσε μια φωνή να του λέει τα εξής: "Να μην ξαναπεράσεις
από εδώ με δαδιά καπνίζοντας την εικόνα μου". Ο Νείλος δεν έδωσε
ιδιαίτερη σημασία στη φωνή, η οποία όμως σύντομα ξανακούστηκε
επιτιμώντας τον μοναχό και αφήνοντάς τον τυφλό. Οι αδελφοί άρχισαν να
περνούν με πολύ ευλάβεια μπροστά από την εικόνα, της κρέμασαν ακοίμητο
καντήλι και διέταξαν το νέο τραπεζάρη να τη θυμιάζει καθημερινά. Ο
τυφλός Νείλος περνούσε όλο τον καιρό του σε ένα στασίδι μπροστά στην
εικόνα παρακαλώντας την Παναγία να τον συγχωρέσει και να τον θεραπεύσει,
πράγμα το οποίο και έγινε, όταν, για Τρίτη πλέον φορά, ακούστηκε φωνή
από την εικόνα, που πληροφορούσε τον Νείλο ότι η δέησή του εισακούστηκε
και ότι στη δική Της μετά Θεόν προστασία και σκέπη θα έπρεπε στο εξής να
καταφεύγουν για κάθε τους ανάγκη οι μοναχοί. Αυτή θα τους ακούει
γρήγορα γιατί το όνομά της είναι "Γοργοεπήκοος". Πολύ σύντομα το θαύμα
αυτό και η υπόσχεση της Θεοτόκου έγιναν γνωστά σε όλο το Όρος και η
εικόνα της αυτή έγινε παναγιορειτικό προσκύνημα. Ο διάδρομος κλείστηκε
και η εικόνα συμπεριλήφθηκε σε παρεκκλήσι που κτίστηκε προς τα δεξιά
της. Τα θαύματά της είναι άπειρα και ειδικός "προσμονάριος" ιερομόναχος
εξυπηρετεί τις ανάγκες των πολλών προσκυνητών.
Γλυκοφιλούσα - Ιερά Μονή Φιλοθέου
Όπως η "Πορταϊτισσα" έτσι από τις εικόνες που διασώθηκαν
από την εικονομαχία και μεταφέρθηκαν θαυματουργικά στον Άθω. Ήταν κτήμα
της Βικτωρίας, ευσεβούς συζύγου του εικονομάχου συγκλητικού Συμεών, η
οποία, για να μην την παραδώσει, την έριξε στη θάλασσα. Η εικόνα
πλέοντας όρθια στα κύματα έφθασε στον αρσανά της μονής Φιλοθέου, όπου
παραλήφθηκε με μεγάλη τιμή και χαρά από τον ηγούμενο και τους πατέρες
της μονής, που είχαν ειδοποιηθεί με αποκάλυψη της Θεοτόκου. Στο σημείο
της ακτής, όπου απέθεσαν την εικόνα ανέβλυσε αγίασμα. Εκεί κάθε χρόνο τη
Δευτέρα της Διακαινησίνου γίνεται λιτανεία και αγιασμός. Πολλά είναι τα
θαύματα της "Γλυκοφιλούσας". Το 1713 απάντησε στις προσευχές του
ευλαβούς εκκλησιάρχη Ιωαννικίου, που παραπονιόταν για την ένδεια του
μοναστηριού, διαβεβαιώνοντάς τον ότι αυτή έχει την πρόνοια για τις
υλικές ανάγκες της μονής. Το 1800 έσωσε ένα προσκυνητή που έπεσε κάτω
από τον ξενώνα, που βρισκόταν στον τρίτο όροφο. Η εικόνα είναι
αμφιπρόσωπη με τη Σταύρωση στο πίσω μέρος και βρίσκεται στον κίονα του
αριστερού χορού του Καθολικού.
Μυροβλύτισσα - Ιερά Μονή Αγίου Παύλου
Η θαυματουργή αυτή εικόνα της Θεοτόκου βρισκόταν σε
κάποιο φημισμένο μοναστήρι της Κωνσταντινούπολης που λεγόταν του
Μυρελαίου. Από εκεί την έφερε στο Άγιον Όρος ο άγιος Παύλος ο
Ξηροποταμινός και την αφιέρωσε στη δεύτερη μονή την οποία ίδρυσε (μετά
την Ξηροποτάμου) και που έλαβε το όνομά του. Η αγία αυτή εικόνα χάριτι
Θεού άρχισε κάποτε να αναβλύζει μύρο γι΄ αυτό και από τότε ονομάζεται
Μυροβλύτισσα. Ενεργεί πολλά θαύματα σ' όσους προστρέχουν σ΄ αυτήν με
ευλάβεια και επικαλούνται θερμά τη βοήθεια της Αειπαρθένου.
Οδηγήτρια - Ιερά Μονή Ξενοφώντος
Η εικόνα αυτή βρισκόταν από πολύ παλιά στο Καθολικό της
Ιεράς Μονής Βατοπεδίου στον κίονα του αριστερού χορού. Το 1730 όμως
εξαφανίστηκε ξαφνικά από τη θέση της, ενώ οι πύλες του ναού ήταν
κλειδωμένες, και έτσι η εικόνα μεταφέρθηκε πίσω στη θέση της, ενώ οι
Βατοπεδινοί πατέρες έλαβαν αυστηρότατα μέτρα ασφάλειας και σφράγισαν το
ναό. Σε λίγη ώρα, όταν ανοίχτηκε η εκκλησία, για την ακολουθία, η εικόνα
έλειπε και πάλι από τη θέση της και πολύ σύντομα έφτανε είδηση από τη
Μονή του Ξενοφώντος ότι βρέθηκε και πάλι στην αντίστοιχή θέση του εκεί
Καθολικού. Οι Βατοπεδινοί πείσθηκαν για το θαύμα και αποφάσισαν να μην
αντισταθούν άλλο στη θέληση της Θεομήτορος. Έτρεξαν στη Μονή Ξενοφώντος
για να προσκυνήσουν την "Οδηγήτρια" και για πολύ καιρό της έστελναν λάδι
και κερί στη νέα της κατοικία.
Παλαιολογίνα - Ιερά Μονή Γρηγορίου
Το όνομα της Παλαιολογίνας ήταν Οδηγήτρια Παντάνασσα.
Αργότερα σε αντιδιαστολή από άλλες ομώνυμες, επονομάστηκε Παλαιολογίνα,
από το όνομα της δωρήτριας της, της "ευσεβέστατης Κυρά Μαρίας Ασανίνας
Παλαιολογίνας, κυράς της Μολδαβλαχίας", όπως είναι χαραγμένο σε μικρή
χρυσή επιγραφή επικολλημένη επάνω στο αργυρό επένδυμα της εικόνας. Εδώ η
Θεοτόκος χαρακτηρίζεται από ένα γλυκό και συνάμα πένθιμο ύφος, ενώ
κρατά τον Χριστό τριετή. Η παράδοση αποδίδει πολλά θαύματα στην εν λόγω
εικόνα, καθώς αναφέρουν παλαιότεροι πατέρες της μονής. Το σπουδαιότερο
είναι το γεγονός ότι κατά την πυρκαγιά του 1762, τότε που ολόκληρο το
Καθολικό της μονής έγινε παρανάλωμα του πυρός χωρίς να διασωθεί τίποτε,
μόνο η εικόνα αυτή έμεινε αβλαβής μέσα στη φωτιά και βρέθηκε επάνω στη
στάχτη στον τόπο που είναι τοποθετημένη σήμερα, δηλαδή στον πρώτο από
αριστερά κίονα του κυρίως ναού, στραμμένη προς Νότο.
Αντιφωνήτρια - Ιερά Μονή Κωσταμονίτου
Κατά τους χρόνους της βασιλείας του αυτοκράτορα
Κωνσταντίνου του Μονομάχου, το έτος 1020, η αγία εικόνα της
Αντιφωνήτριας έκανε το ακόλουθο θαύμα στην Μονή Κωσταμονίτου. Κατά την
πρώτη του μηνός Αυγούστου κατά την οποία εορτάζει η αγία Εκκλησία μας
την Πρόοδο του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, ο τότε εκκλησιάρχης της
μονής ονόματι Αγάθων, ήταν πολύ λυπημένος γιατί η μονή εστερείτο τα
αναγκαία προς ευπρέπεια και φωτοχυσία της εκκλησίας. Ήταν παραμονή της
εορτής της ανακομιδής του λειψάνου του αγίου Στεφάνου, πολιούχου της
μονής και ευρισκόμενος σε τέτοια θλίψη παρακαλούσε τη Θεοτόκο με θερμά
δάκρυα, γονατισμένος μπροστά στην αγία της Εικόνα όλη νύχτα. Νηστικός
και κουρασμένος καθώς ήταν, αποκοιμήθηκε για λίγο και αμέσως ήλθε σε
έκσταση και ακούει φωνή από την εικόνα της Αντιφωνήτριας που του έλεγε
να μην λυπάται και στεναχωρείται, γιατί αυτή φροντίζει για κάθε πράγμα
στο Άγιον Όρος. Πραγματικά προς διαβεβαίωση των λεγομένων, το πιθάρι της
εκκλησίας γέμισε από λάδι καθώς και τα υπόλοιπα δοχεία της μονής από τα
αναγκαία προς το ζην. Όταν τα άκουσε αυτά ο Αγάθων ξύπνησε χαρούμενος
θαυμάζοντας για την όραση. Αμέσως έφυγε και πήγε στο ναό. Όταν
διαπίστωσε ότι το πιθάρι του λαδιού ήταν γεμάτο. Εξεπλάγην και κήρυξε
μεγαλόφωνα σε όλους τους αδελφούς το θαύμα.
Κτιτόρισσα ή Βηματάρισσα - Ιερά Μονή Βατοπεδίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου